Pewna Matura
MaterialyPewniaki

Wartość bezwzględna

Jak rozumieć wartość bezwzględną i rozwiązywać typowe zadania – wzory, metoda i przykłady.

1️⃣ Czym jest wartość bezwzględna?

Wartość bezwzględna z liczby xx to jej odległość od zera na osi liczbowej:

x={x,gdy x0,x,gdy x<0|x| = \begin{cases} x, & \text{gdy } x \ge 0, \\ -x, & \text{gdy } x < 0 \end{cases}

Własności:

  • ab=ab|a \cdot b| = |a| \cdot |b|
  • ab=ab\left|\frac{a}{b}\right| = \frac{|a|}{|b|}
  • a+ba+b(nieroˊwnosˊcˊ troˊjkąta)|a + b| \le |a| + |b| \quad \text{(nierówność trójkąta)}

2️⃣ Metoda rozwiązania – krok po kroku

  1. Rozbij przypadki, w ktoˊrych wyraz˙enie pod modułem zmienia znak.\text{Rozbij przypadki, w których wyrażenie pod modułem zmienia znak.}
  2. Zdejmij wartosˊcˊ bezwzględną odpowiednio do warunku.\text{Zdejmij wartość bezwzględną odpowiednio do warunku.}
  3. Rozwiąz˙ kaz˙dy przypadek osobno, z uwzględnieniem dziedziny.\text{Rozwiąż każdy przypadek osobno, z uwzględnieniem dziedziny.}
  4. Zbierz wszystkie rozwiązania i sprawdzˊ ich poprawnosˊcˊ.\text{Zbierz wszystkie rozwiązania i sprawdź ich poprawność.}

✏️ Przykład 1

Oblicz wartość wyrażenia:

51325|\sqrt{5} - 1| - 3|2 - \sqrt{5}|

Rozwiązanie:

  • 52,23651>051=51\sqrt{5} \approx 2{,}236 \Rightarrow \sqrt{5} - 1 > 0 \Rightarrow |\sqrt{5} - 1| = \sqrt{5} - 1
  • 25<025=522 - \sqrt{5} < 0 \Rightarrow |2 - \sqrt{5}| = \sqrt{5} - 2

Podstawiamy:

513(52)=5135+6=25+5\sqrt{5} - 1 - 3(\sqrt{5} - 2) = \sqrt{5} - 1 - 3\sqrt{5} + 6 = -2\sqrt{5} + 5

Odpowiedź:

5255 - 2\sqrt{5}

✏️ Przykład 2

Rozwiąż równanie:

x+4=7|x + 4| = 7

Rozwiązanie:

  1. x+4=7x=3x + 4 = 7 \Rightarrow x = 3
  2. x+4=7x=11x + 4 = -7 \Rightarrow x = -11

Suma rozwiązań:

3+(11)=83 + (-11) = -8

Odpowiedź:

8-8

✏️ Przykład 3

Oblicz wartość wyrażenia dla x(3,  +)x \in (3,\; +\infty):

3xx+4|3 - x| - |x + 4|

Rozwiązanie:

  • 3x<03x=x33 - x < 0 \Rightarrow |3 - x| = x - 3
  • x+4>0x+4=x+4x + 4 > 0 \Rightarrow |x + 4| = x + 4

Podstawiamy:

(x3)(x+4)=7(x - 3) - (x + 4) = -7

Odpowiedź:

7-7

✏️ Przykład 4

Dla każdej x(3,  0)x \in (-3,\; 0) oblicz:

x+3x+3x\frac{|x + 3| - x + 3}{x}

Rozwiązanie:

  • x+3>0x+3=x+3x + 3 > 0 \Rightarrow |x + 3| = x + 3

Zatem licznik:

(x+3)x+3=6(x + 3) - x + 3 = 6

Wynik:

6x\frac{6}{x}

Odpowiedź:

6x\frac{6}{x}

On this page